268. تاريخ الطبري - به نقل از عبد اللَّه بن شريک عامري، از امام زين العابدين‏ عليه السلام -: پس از آن که عمر بن سعد بازگشت، امام حسين‏ عليه السلام ياران خود را در نزديکي غروب [شب عاشورا] گِرد آورد. من، بيمار بودم. خودم را به او نزديک کردم تا بشنوم. شنيدم که پدرم به يارانش مي‏فرمايد: «خداي - تبارک و تعالي - را به بهترين گونه مي‏ستايم و او را در خوشي و ناخوشي ستايش مي‏کنم. خدايا! تو را مي‏ستايم که به نبوّت، گرامي‏مان داشتي و قرآن را به ما آموختي و ما را در دين، فهيم کردي و گوش و ديده و دل برايمان قرار دادي و ما را از مشرکان، قرار ندادي.
امّا بعد، من، نه ياراني نزديک‏تر و بهتر از يارانِ خود سراغ دارم و نه خانواده‏اي نيکوکارتر و برقرار کننده پيوند از خانواده خود. خداوند از جانب من به همه شما جزاي خير دهد! هان که گمان دارم از دست اين دشمنان، فقط فردا را داريم. هان! به شما اجازه رفتن دادم. همگي مي‏توانيد برويد که تعهّدي به من نداريد. اين شب است و تاريکي، شما را فرا گرفته است. آن را مَرکب خود کنيد».........

مورخين نقل کرده‏اند چون جنگ ميان دو لشکر به شدت خود رسيد عمر بن خالد و غلامش سعد و مجمع بن عبدالله و جنادة بن الحارث از ياران حسين عليه‏السلام چهار نفري به سپاه عمرسعد حمله کردند، سپاه دشمن آن‏ها را محاصره کرد و در ميان آنان تفرقه افکند و نزديک بود همه را يک جا به شهادت برسانند.
حسين عليه‏السلام برادرش ابي‏الفضل را خواند و او را فرمود برو آنان را نجات ده حضرت يک تنه به دشمن حمله کرد و ياران امام را در حالي که جراحاتي بر تن داشتند از چنگ دشمن نجات داد و خواست آن‏ها را به خدمت امام بياورد ايشان از برگشتن از قتال امتناع نمودند و به جنگ پرداختند و ابي‏الفضل نيز از آنان دفاع مي‏کرد تا به شهادت نائل شدند، آن گاه حضرت ابي‏الفضل بخدمت برادر بازگشت و واقعه را گزارش نمود [1] .
[1] ابصار العين ص 29 - کامل 394:3 - مقاتل الطالبيين ص 85.

تعداد ياران امام (ع) در روز عاشورا سي و دو نفر سواره، و چهل نفر پياده ذکر شده است. و سيد بن طاووس از امام باقر (ع) نقل کرده که تعداد ياران امام (ع) چهل و پنج نفر سواره و يکصد نفر پياده بوده‏اند. [1] بلاذري مي‏نويسد: سي و دو سواره، و چهل پياده امام را همراهي مي‏کردند؛ [2] البته در جاي ديگري مي‏نويسد تعداد ياران امام (ع) در جمع حدود يکصد مرد و يا قريب به آن بودند؛ به پنج تن از نسل امام علي (ع)، شانزده تن از بني‏هاشم، دو تن هم‏پيمان بني‏هاشم. [3] ...........